Rudolf Arnheim

Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka


Klasyczna, wydana po raz pierwszy w 1954 roku rozprawa z pogranicza psychologii i teorii sztuki. Książka, która zrewolucjonizowała myślenie o wszelkich przejawach artystycznej aktywności człowieka. Sztuka nie jest dla wybranych – jest demokratyczna, ponieważ wszyscy w jednakowym stopniu podlegamy obiektywnym prawom percepcji świata przez ludzką świadomość. Skąd wiemy, że narysowana głowa jest okrągła? Którędy biegnie granica między abstrakcją a realizmem? Dlaczego karykatury naszkicowane paroma kreskami przypominają konkretne osoby? Chcąc odpowiedzieć na te oraz inne pytania, Arnheim rozpatruje dziesięć aspektów percepcji wzrokowej – równowagę, kształt, formę, rozwój, przestrzeń, światło, kolor, ruch, dynamikę i ekspresję – i dowodzi, że postrzeganie jest czymś więcej aniżeli mechaniczną rejestracją. Twórcze oko, w odróżnieniu od kamery czy aparatu fotograficznego, nie jest bezstronne. Posiłkując się zdobyczami psychologii, Arnheim formułuje zasady odbioru sztuk wizualnych, udowadnia, że widzenie przypomina rozumienie, a wzrok każdego człowieka antycypuje umiejętności, które zwykliśmy przypisywać wyłącznie artystom.